Sphynx of naaktkat
De sphynx kat is een kattenras dat in Canada is ontstaan door gerichte fok met gemuteerde, haarloze katten. Deze katten worden bijna zonder beharing geboren, vandaar de naam “naaktkat”.
De Sphynx ziet er op eerste zicht volledig naakt uit, maar compleet haarloos is ze niet. De huid van een Sphynx is bedekt met heel korte donshaartjes. Als hij geaaid wordt, voelt hij aan als de buitenkant van een perzik. Op de oren, snuit, voeten en staart mogen de donshaartjes volgens de rasstandaard iets langer zijn. Sphynx-katten voelen heel zacht aan.
Karakter
De Sphynx of naaktkat heeft een heel aangenaam karakter. Ze zijn heel gevoelig, aanhankelijk en zeer volgzaam. Door hun vriendschap dat ze hun baasje willen geven komen ze soms wat opdringerig over. Ze zijn gek op aaien en meestal iedereens vriend. Deze kat heeft een vriendelijke en speelse temperament. Een sphynx heeft graag gezelschap, dus is het aan te raden ze steeds met een andere kat samen te houden.
Geschiedenis
Deze haarloze katten bestaan al heel lang, zo werden enkele eeuwen geleden al in Zuid-Amerika en andere diverse plaatsen in de wereld gevonden. Naast de Sphynx wordt er ook met Russische naaktkatten gefokt, de Don Sphynx of Donskoy en de Peterbald. In de jaren 60 en 70 van de 20e eeuw werden in Canada verschillende naakte huiskatten gevonden. Een aantal van deze katten werd naar Nederland geïmporteerd en begin jaren 80 van de 20e eeuw is men serieus met deze dieren gaan fokken.
Herkomst
De Sphynx stamt af van de Canadian Hairless. Als uitkruispartner is initieel veelvuldig gebruikgemaakt van een ander ras met een beperkte haargroei, de Devon rex die een gekrulde/gegolfde vacht heeft. Het gen dat de haarloosheid bij de Sphynx veroorzaakt, is een recessief verervend gen ten opzichte van het gen voor normale beharing. Het bleek echter dominant te vererven ten opzichte van het Devon rex-gen, dat zich dus mogelijk op dezelfde locus bevindt en enkel een beperkte haargroei met krulling geeft.
Uiterlijk en verzorging
Sphynx-katten hebben niet zoveel extra verzorging nodig. Nu en dan moeten ze eens gewassen worden. De talg die zich bij een gewone kat normaal tussen de haren verdeelt, blijft bij een Sphynx op de huid liggen. De huid wordt daardoor plakkerig en het talg kan afgeven worden op meubilair en kleding. Ook de oren moeten regelmatig schoongemaakt worden, omdat een Sphynx veel last heeft van oorsmeer.
Gezondheid
Aangezien het rasbestand is opgebouwd uit een kleine groep verwante dieren, komen er diverse erfelijke afwijkingen voor. Zo komt er een vorm van spasticiteit voor (juveniel lethaal) die ook bij een van de stamouderrassen Devon Rex voorkomt. Ook fokdieren dienen nagekeken te worden op patella luxatie
De huid van naaktkatten is gevoelig voor de zon. Door het ontbreken van vachthaar kunnen ze in de zomer natuurlijk zonnebrand krijgen. Deze kat moet steeds genoeg voedsel tot zich kunnen nemen omdat ze in de winter heel veel energie nodig hebben om de koude te kunnen trotseren.
